Industrijska revolucija, koja je započela krajem 18. i početkom 19. veka, predstavlja jedan od najvažnijih trenutaka u istoriji ljudske civilizacije. Ona je donela brojne tehnološke i ekonomske promene, ali je istovremeno imala i dugoročne posledice po životnu sredinu, posebno kada je reč o zagađenju vazduha. U ovom blogu, istražićemo kako su industrijski procesi i masovna urbanizacija doprineli zagađenju vazduha na početku industrijske revolucije i kako su te promene oblikovale današnji svet.

Razvoj industrije i urbanizacije

Početak industrijske revolucije obeležava prelazak sa poljoprivrednog na industrijski način proizvodnje, uz upotrebu novih tehnologija poput parnih mašina, mašina za predenje i tkanje, te razvoj fabrike kao glavne jedinice proizvodnje. U isto vreme, ljudi su počeli masovno da migriraju iz ruralnih područja u gradove u potrazi za poslom. Gradovi poput Mančestera u Engleskoj brzo su se razvijali, a to je dovelo do povećanja broja fabrika, vozila na paru, kao i drugih izvora zagađenja.

Izvori zagađenja vazduha

Jedan od glavnih izvora zagađenja vazduha tokom industrijske revolucije bila je upotreba uglja. Ugljenisan je postao glavni izvor energije za fabrike, vozove, brodove i kućnu upotrebu. Sagorevanjem uglja, oslobađale su se velike količine ugljen-dioksida, sumpor-dioksida, čestica prašine i drugih štetnih gasova. Industrijski dimnjaci, čiji je zadatak bio da izbace dim i gasove u atmosferu, često su ih ispuštali direktno u vazduh, čineći ga ne samo zagađenim, već i opasnim za zdravlje.

Pored sagorevanja uglja, ubrzan razvoj metalurgije, hemijske industrije i drugih proizvodnih sektora doprinosio je emisiji različitih zagađivača, uključujući teške metale, azotne okside i razne organske materije. Ovi zagađivači imali su ozbiljan uticaj na kvalitet vazduha i zdravlje ljudi.

Zdravstvene posledice

Zagađenje vazduha tokom industrijske revolucije imalo je teške posledice po zdravlje stanovništva, posebno u urbanim sredinama. Smog, koji je nastajao usled kombinacije dimnih gasova i magle, postao je česta pojava u industrijskim gradovima. Ljudi su umirali od plućnih bolesti poput tuberkuloze, bronhitisa i astme, a visoka koncentracija zagađivača u vazduhu doprinosila je i smanjenju životnog veka.

Naročito su bili ugroženi radnici u fabrikama, koji su svakodnevno bili izloženi štetnim gasovima i prašini. U tom periodu, radnici nisu imali ni osnovnu zaštitu, što je doprinosilo velikoj smrtnosti i obolevaju od različitih respiratornih bolesti.