Bagdadska baterija – Prva baterija u istoriji?
Bagdadska baterija, poznata i kao Parthianska baterija, jedno je od najzagonetnijih arheoloških otkrića svih vremena. Ovaj drevni artefakt, za koji se vjeruje da potiče iz perioda između 250. godine p.n.e. i 224. godine n.e., pronađen je u blizini Bagdada u Iraku 1938. godine. Bagdadska baterija ostavlja naučnike i dalje fasciniranim, jer ukazuje na mogućnost da su ljudi u drevnim civilizacijama poznavali osnovne principe proizvodnje električne energije.
Kako izgleda Bagdadska baterija?
Artefakt je jednostavne konstrukcije:
- Keramička posuda: Visoka oko 13 centimetara, koja sadrži unutrašnju šupljinu.
- Bakarna cev: Cilindar od bakra postavljen unutar keramičke posude, pričvršćen asfaltom (bitumenom) kako bi se osiguralo da nema curenja tečnosti.
- Gvozdena šipka: Prolazi kroz središte bakarne cevi i takođe je pričvršćena asfaltom.
Kada bi se posuda napunila kiselom tečnošću, poput vinskog sirćeta, soka od limuna ili fermentisanog grožđa, mogao bi se proizvesti mali električni napon, obično između 0,5 i 1 volta.
Za šta se koristila?
Jedna od najvećih misterija Bagdadske baterije je njena svrha. Iako ne postoje pisani zapisi o njenoj funkciji, postoje različite teorije:
- Izvor energije za elektroplatu:
Najpopularnija teorija sugeriše da je baterija možda korištena za galvansko pozlaćivanje ili posrebrivanje. Elektroplata je proces nanošenja tankog sloja metala na drugi predmet korištenjem električne struje. Ovaj postupak je poznat u modernim tehnologijama, ali postoji mogućnost da su drevne civilizacije koristile slične metode. - Religijska ili duhovna svrha:
Neki istraživači smatraju da je baterija možda korištena za stvaranje blagog električnog udara, koji bi mogao izazvati osjećaj strahopoštovanja kod ljudi tokom religijskih ceremonija. - Medicinska primjena:
Teorija sugeriše da su Bagdadske baterije mogle biti korištene za primjenu blage elektroterapije u medicinske svrhe. U mnogim drevnim kulturama praktikovana je stimulacija tijela za liječenje različitih oboljenja. - Dekorativni ili simbolični predmet:
Postoji mogućnost da Bagdadska baterija nije imala praktičnu primjenu, već je služila kao simbol tehnološkog dostignuća ili čak kao umetnički predmet.
Kontroverze i skepticizam
Iako je Bagdadska baterija fascinantna, mnogi naučnici osporavaju ideju da se radi o pravoj bateriji. Glavni argumenti skeptika su:
- Nedostatak dokaza da su drevne civilizacije koristile električnu energiju za bilo koju od predloženih svrha.
- Nedostatak sličnih artefakata na drugim arheološkim nalazištima.
- Moguće alternativne funkcije predmeta, kao što su čuvanje svitaka ili čuvanje dragocenih tečnosti.
Rekonstrukcija i eksperimenti
Naučnici i entuzijasti su tokom godina pokušavali rekonstruisati Bagdadsku bateriju. Eksperimenti su pokazali da uređaj zaista može proizvesti malu količinu električne energije kada se napuni kiselom tečnošću. Ovi rezultati podržavaju teoriju da se radi o drevnom električnom uređaju, ali njegova prava namjena ostaje nepoznata.
Uticaj Bagdadske baterije na savremenu nauku
Bez obzira na kontroverze, Bagdadska baterija inspirisala je brojne naučne rasprave i istraživanja o mogućim tehnološkim sposobnostima drevnih civilizacija. Takođe je potaknula razmišljanje o tome koliko malo znamo o znanju i inovacijama ljudi iz prošlih epoha.
Zaključak
Bagdadska baterija ostaje jedno od najfascinantnijih arheoloških otkrića, izazivajući jednako divljenje i pitanja. Da li je bila prvi uređaj za proizvodnju električne energije ili samo neobičan artefakt s drugom funkcijom, njen značaj u istoriji nauke je neupitan. Ovaj drevni artefakt podsjeća nas na domišljatost i inovativnost naših predaka, ostavljajući vrata otvorena za nova otkrića i tumačenja.
Prijavi Se Na NEWSLETTER
Budi obavješten o svim događajima i projektima na kojima radimo…
